Jak dbać o baterię w samochodzie elektrycznym latem a jak zimą?

Bateria trakcyjna to najważniejszy i najdroższy element samochodu elektrycznego, dlatego warto wiedzieć, jak o nią dbać, aby maksymalnie wydłużyć jej żywotność. Wpływ na degradację ogniw mają zarówno wysokie, jak i niskie temperatury, ale odpowiednie nawyki mogą znacząco zmniejszyć ich negatywne skutki.

Zima – jak chronić baterię przed mrozem?

Niskie temperatury mogą obniżyć zasięg auta nawet o 30%, a także wpłynąć na wolniejsze ładowanie. Aby zminimalizować te problemy:

1. Ładuj baterię, gdy jest ciepła – jeśli masz możliwość, podłącz auto do ładowarki zaraz po zakończeniu jazdy, zanim akumulator zdąży się wychłodzić.
2. Unikaj rozładowywania poniżej 20% – niskie poziomy naładowania w połączeniu z mrozem mogą skrócić żywotność baterii.
3. Korzystaj z funkcji pre-kondycjonowania – podgrzewanie baterii przed podróżą, zwiększa jej wydajność i poprawia efektywność rekuperacji.
4. Parkuj w ciepłym miejscu – jeśli masz taką możliwość, zostawiaj auto w garażu lub w miejscu osłoniętym od wiatru.
5. Używaj trybu oszczędzania energii – ograniczenie zużycia energii na ogrzewanie wnętrza pomoże zachować więcej energii na trasie.

Sprawdź w naszym sklepie przewody do ładowania, oraz wallboxy, które pomogą uniknąć problemów z zimowym ładowaniem. Kiedy auto będzie podłączone do źródła zasilania, nie będzie zużywało energii z baterii tylko z sieci. Pozwoli to zachować stan naładowania baterii a jednocześnie podgrzać i wnętrze auta i samą baterię. Co przełoży się na znacznie niższe zużycie energii podczas jazdy w zimowych warunkach.

Kiedy w zimowych warunkach wybrałem się w trasę i przy temperaturze -14 stopni Celsjusza bez przygotowania auta (ruszyłem tak jak stało, bardzo wyziębione) pojechałem w trasę, okazało się, że przez 120 km zużyłem 50% baterii. Jazda trasą S, więc szybkiego ruchu. Bardzo zimno. Dojechałem do stacji Supercharger w Radomiu na zaledwie połowie baterii. Pamiętajcie, że pokonany dystans to zaledwie 120 km, a auto to Tesla Model 3 Long Range z baterią Panasonic 82,1 kWh brutto. Tak właśnie działa na wydajność auta bardzo niska temperatura oraz brak wstępnego podgrzania baterii. Zużycie szybuje wtedy w kosmos i to dosłownie.

Zima to ciężka próba dla auta ogólnie, nie tylko elektryka. Każde auto cierpi z powody zbyt niskich temperatur i musi stawić czoło ciężkim warunkom drogowym. Dlatego warto wziąć pod uwagę nasze podpowiedzi, które zdecydowanie pozytywnie wpłynął na użytkowanie EV w warunkach zimowych.

Lato – jak zabezpieczyć baterię przed upałem?

Nie tylko zima ma negatywny wpływ na baterie litowo-jonowe. Wiadomo, że nie lubią one zimna, ale jak jest z gorącem? Czy upalne lato może zaszkodzić naszej baterii?

Badania pokazują, że upał i wysokie temperatury mogą przyczynić się do degradacji baterii znacznie szybciej niż mróz i zima. tak to niespodzianka, ale niestety prawdziwa.

Wysokie temperatury przyspieszają degradację ogniw i mogą prowadzić do przegrzewania się systemów elektrycznych. Jak temu zapobiec?

1. Unikaj pełnego naładowania (100%) – latem najlepiej utrzymywać poziom naładowania między 20 a 80%.
2. Nie zostawiaj auta na słońcu – jeśli to możliwe, parkuj w cieniu lub korzystaj z osłon przeciwsłonecznych.
3. Używaj klimatyzacji rozsądnie – chłodzenie kabiny zużywa energię, dlatego warto korzystać z funkcji „pre-conditioning” podczas ładowania.
4. Ładuj w chłodniejszych porach dnia – jeśli możesz, unikaj ładowania w największym upale, szczególnie na szybkich ładowarkach DC.
5. Monitoruj temperaturę baterii – niektóre auta mają funkcję podglądu temperatury ogniw. Jeśli zauważysz, że jest zbyt wysoka, zrób przerwę na schłodzenie systemu.

Zarówno ładowarki, jak i większość aut, ma opcję ustawienia czasu ładowania. Jeśli nasze auto lub wallbox posiada taką funkcje, warto na przykład podczas letnich upałów, ustawić czas ładowania w taki sposób aby bateria naładowała się w godzinach nocnych. Kiedy mamy dużo niższe temperatury. Dodatkowym bonusem jest to, że zazwyczaj w tych właśnie godzinach, mamy również tańszą energię. Naładujemy więc samochód zdecydowanie taniej niż podczas dnia.

Upał i częste ładowanie do 100% nie służą bateriom. (wyjątek stanowią baterie LFP, które można ładować „na full” bez żadnego problemu). Powodują wyższe ryzyko degradacji, szybsze odkładanie się dendrytów na anodach, oraz mniejszą skuteczność separatorów i elektrolitu.

Jak zapobiegać degradacji?

Badanie Aviloo nad degradacją baterii i czynnikami je powodującymi dają kilka wskazówek, jak właściciele pojazdów elektrycznych mogą wydłużyć żywotność baterii. Jednym ze sposobów osiągnięcia tego, jest zajęcie się czynnikami powodującymi starzenie się kalendarzowe, czyli degradację zależną od czasu. Metoda polega na parkowaniu pojazdu w środowisku o umiarkowanej lub niskiej temperaturze. Ponieważ zbyt wysoka temperatura powoduje reakcje chemiczne, przyspieszające degradację pojemności. Zakres temperatur od 8 do 22 stopni Celsjusza jest odpowiedni aby chronić nasze baterie.

Zbyt niskie temperatury na dużym minusie, jak również upały powyżej 30 stopni Celsjusza, nie wpływają niestety dobrze na baterie w autach EV. Podczas jednego z badań degradacji baterii w Teslach okazało się, że baterie w samochodach użytkowanych w Norwegii (dużo niższe średnioroczne temperatury) były znacznie mniej zdegradowane, niż ich odpowiedniki z gorącej Kalifornii. Gdzie jak wiemy potrafi być naprawdę gorąco. Przejdźmy dalej…

Jeśli musisz pozostawić swój pojazd elektryczny bez używania go, przez dłuższy czas, zaleca się parkowanie go, przy niskim lub średnim stanie naładowania, wynoszącym od 20% do 50%. Dlaczego? Ponieważ stan naładowania (SoC) wpływa również na procesy chemiczne w akumulatorze. Wysokie napięcia mają tendencję do przyspieszania starzenia się akumulatora pojazdu. Zwłaszcza podczas dłuższych okresów bezczynności. Dlatego zabójcze dla baterii jest ładowanie do 100%. Po czym pozostawienie auta na przykład na cały weekend, szczególnie gdy na zewnątrz mamy letnie upały. To jak proszenie się o extra degradację naszej baterii.

Podsumowanie

Odpowiednia eksploatacja samochodu elektrycznego zimą i latem pozwala nie tylko oszczędzić baterię, ale także zwiększyć zasięg i komfort użytkowania. Warto pamiętać o regularnym sprawdzaniu poziomu naładowania i korzystaniu z dostępnych funkcji ochrony akumulatora. Systemy BMS, czyli zarządzające bateriami a przede wszystkim pilnujące ich termiki są dziś coraz doskonalsze. Potrafią więc zadbać o to, aby zminimalizować skutki nie tylko ekstremalnych temperatur ale również naszych błędów.

Nie polegajmy jednak w 100% na elektronice. Sami możemy zadbać o to aby nasze baterie służyły nam długo, a później służyły również kolejnemu właścicielowi auta. Zwracanie uwagi na małe szczegóły, jak trzymanie auta w garażu. Stawianie go w cieniu, czy utrzymanie odpowiedniego stanu naładowania to nie fizyką jądrowa:) Każdy sobie z tym poradzi.